Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is een rechtspersoon met een in aandelen verdeeld kapitaal. Met dit kapitaal wordt de realisering van een bepaald doel beoogd. De verschaffers van het kapitaal van de vennootschap worden aandeelhouders genoemd. Iedere aandeelhouder neemt voor een bepaald aantal aandelen deel in de vennootschap.

De enige verplichting die de aandeelhouder tegenover de vennootschap moet nakomen is dat hij de door hem genomen aandelen “volstort”, dat wil zeggen de waarde in geld aan de B.V. betaalt. De B.V.-vorm is het samenwerkingsverband van aandeelhouders dat vooral gekenmerkt wordt door het besloten karakter. De aandelen in de B.V. zijn niet vrij overdraagbaar. De B.V. kan slechts aandelen op naam uitgeven. Van die aandelen mogen geen aandeelbewijzen worden verstrekt. Vooral in deze eigenschap wordt het besloten karakter van de besloten vennootschap zichtbaar.

Naamloze vennootschap

Voor de grote onderneming waarvoor veel vermogen van derden aangetrokken moet worden is de B.V. minder geschikt. Voor dergelijke ondernemingen, de publieke vennootschappen, is de N.V.-vorm de meest aangewezen rechtsvorm. Naast aandelen op naam kan de N.V. ook “aandelen aan toonder” uitgeven, die op de beurs kunnen worden genoteerd. De aandelen in de N.V. zijn in principe vrij overdraagbaar. Dat maakt die aandelen, die in feite participaties in de vennootschap zijn, makkelijk verhandelbaar.

Voor de N.V. is het dus makkelijk een beroep op het beleggend publiek te doen. Er zijn in Nederland veel meer B.V.’s dan N.V’s.

Eenmanszaak

Wanneer een natuurlijke persoon voor eigen rekening en risico een onderneming drijft, is er sprake van een eenmanszaak. In dat geval wordt geen onderscheid gemaakt tussen het ondernemingsvermogen en het privé-vermogen. Dit brengt met zich mee dat alle tot de onderneming behorende bezittingen en schulden, de baten en lasten van de ondernemer vormen. De ondernemer is als persoon zelf aansprakelijk. Dit betekent dat een schuldeiser van de eenmanszaak zich direct op het privé-vermogen van de ondernemer kan verhalen, terwijl privé-crediteuren zich ook op de bezittingen van de onderneming kunnen verhalen.

Vennootschap onder firma (VOF)

De v.o.f. kan worden gedefinieerd als een openbare maatschap die een bedrijf uitoefent. Ook deze maatschapvorm ontstaat door het tot stand komen van de maatschapovereenkomst/vennootschapscontract tussen de oprichters. Een notariële akte is niet vereist, maar raadpleging van deskundigen is bij de vormgeving van zo’n contract van groot belang, vooral samenhangend met de persoonlijke aansprakelijkheid van de vennoten.

Maatschap

De maatschap is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen, “maten” genoemd, die met dat wat zij inbrengen een bepaald doel nastreven. De inbreng van de maten kan bestaan uit arbeid, geld en/of goederen. De afzonderlijke maten zijn niet verplicht allen een gelijke hoeveelheid in de gemeenschap te brengen.

De maatschapvorm wordt veel gebruikt door – vrije – beroepsbeoefenaren. Bijvoorbeeld een maatschap van artsen of accountants. Ook in de agrarische sector wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de maatschap als organisatievorm.

Commanditaire vennootschap

De commanditaire vennootschap is een bijzondere verschijningsvorm van de v.o.f. Het belangrijkste verschilpunt is dat bij de c.v. twee soorten vennoten worden onderscheiden. Dit zijn de beherende vennoten en de commanditaire vennoten.

De beherende vennoot van de c.v. is, evenals de vennoot van de v.o.f., persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor vennootschapsschulden. Dit geldt niet voor de commanditaire vennoot, ook wel stille vennoot genoemd.

Vereniging 

De vereniging is een rechtsvorm die van oudsher veelal wordt gebruikt om groepen mensen die hetzelfde doel nastreven “te verenigen”. Met name op het terrein van de politiek, geloof, levensbeschouwing, dierenliefde of verzamelwoede, sport en muziek, toneel of milieubescherming zijn verenigingen actief. Kort gezegd, ieder doel kan worden aangegrepen om in verenigingsverband te gaan samenwerken.

Het doel van de vereniging mag echter niet gericht zijn op de verstoring van de openbare orde of op aantasting van de goede zeden, noch in strijd zijn met de wet. Verder kent de wet de beperking dat de vereniging niet ten doel mag hebben winst te maken ter verdeling onder de leden. Overigens is het voor verenigingen allerminst verboden om winst te maken en fondsen te vormen, maar die moeten dan wel ten goede komen aan het gemeenschappelijk doel.

Coöperatie

De coöperatie is een vereniging die blijkens de wet een onderneming met haar leden moet exploiteren. Kenmerkend aan de onderneming van de coöperatie is dat niet in het bijzonder wordt gestreefd naar rendement op bijeengebracht vermogen, maar om een andersoortige meerwaarde voor de leden. De leden streven ernaar om efficiëntievoordelen te bereiken hetgeen leidt tot een lagere prijs voor de door de coöperatie aan de leden geleverde goederen of diensten of een hogere prijs voor de door de leden aan de coöperatie geleverde goederen en diensten.

Stichting

Vanouds zijn stichtingen voor allerlei goede doelen opgericht. Sinds het begin van de vorige eeuw heeft het gebruik van de stichtingsvorm buiten het gebied van charitatieve doeleinden een enorme vlucht genomen. Met name op het gebied van het maatschappelijk welzijn treft men thans ook (grote) stichtingen aan.

Voor zo ver de stichting ten doel heeft uitkeringen te doen (en dat zal toch meestal het geval zijn), zijn deze uitkeringen beperkt tot het ideële, sociale terrein. Met name het ‘sociale terrein’ is een zeer ruim begrip, waaraan in overleg met de (kandidaat-)notaris een goede omschrijving moet worden gegeven.

Het doel van de stichting mag niet inhouden het doen van uitkeringen aan haar oprichters of aan hen die deel uitmaken van organen binnen de stichting (zoals het bestuur). Het betalen aan oprichters of bestuurders van door hen gemaakte onkosten of het vergoeden van ter beschikking gestelde tijd (mits reëel) is toegestaan.